برگشت دوباره ملی بس های دولتی به جاده های کشور

شرکت دولتي مسافربري ملي بس يگانه نهاد ارائه کننده خدمات ترانسپورتي ارزان قيمت در شهر کابل و سراسر ولايات کشور مي باشد که از شش دهه بدينسو اين خدمات را براي مردم ارائه مي نمايد. اين شرکت براي نخستين بار در سال ۱۳۳۴ با سرمايه ابتدايي ۳۰۰ ميليون افغاني و دارا بودن ۱۲۰ بس آغاز به کار کرد. شرکت بعد از چندين سال فعاليت پس از آن که نتوانست ميزان درآمد و مصارف خود را مديريت کند، ورشکست گرديده و به بانک ملي افغان مقروض گرديد.
شرکت بعد از فرمان رئيس جمهور وقت در سال ۱۳۵۴ به تصدي دولتي مبدل گرديد و در زير چتر وزارت ماليه آغاز به کار کرد که با وارد کردن سرویس های شهری از کشورهای همسایه مانند کشور ایران، هندوستان و بعداً کشور های بلغاریا و سرویس های برقی از کشور چکسلواکیا به عرضه خدمات ترانسپورت شهری پرداخت.  اکنون نزديک به پنچ دهه از آن زمان مي گذرد، اما متاسفانه بنا بر شرايط سياسي، جنگ هاي داخلي و ضعف مديريتي اين اداره نتوانسته است که به خودکفائي مالي برسد. اوج فعالیت تصدی ملی بس بعد از سال ۱۳۵۷ الی سال ۱۳۷۱ بود که عرضه خدمات ترانسپورت ارزان، علاوه از شهرکابل به ولایات کشور نیز توسعه پیدا کرد و برای زمان محدودی در مسیر های خارج ازکشور نیزفعالیت نموده است. 
چند سال قبل شرکت خصوصی بنام (لایف ستار) با تورید یک تعداد بس های خورد و کلان در عرصه ترانسپورت شهری سرمایه هنگفتی را سرمایه گذاری نمود اما بعد از یکی دوسال فعالیت ورشکست گردید وفعالیت وسایط خود را توقف داد.
رياست عمومي شرکت هاي دولتي وزارت مالیه در همکاري و همآهنگي با دولت افغانستان در نظر دارد تا اين بخش مهم را سرپا ايستاده کند و آنرا به يک منبع عوايدي براي دولت افغانستان مبدل سازد. طوریکه میدانیم قبل از تحولات اخیر در کشور تعداد وسایل فعال شرکت دولتی ملی بس تقریبا به صفر رسیده بود اما در دو سال گذشته شرکت دولتی ملی بس بیش از ۱۷۰ عراده وسایط را ترمیم و دوباره بکار انداخت که از جمله ۱۳۰ عراده آن در شهر کابل و ۴۰ عراده آن در ولایات توظیف شده و خدمت رسانی می نمایند. مسوولان مربوطه می گویند که در نظر است تا بیش از ۷۰۰ عراده وسایط دوباره ترمیم و در جاده های شهر کابل و ولایات راه اندازی شوند.
هدف آنست که دولت از يکسو مي خواهد که سيستم ترانسپورت منظم، سريع و معياري را مجهز با وسايل و تکنالوژي عصري که جوابگوي نيازمندي هاي مردم باشد، مهيا سازد و از سوي ديگر عوايد ملي را بيشتر نمايد تا بتواند از وضعيت موجود شرکت دولتي مسافربري ملي بس را به وضعيت مطلوب« اداره ي معياري و خدمتگزار» برساند.
در حال حاضر بخش بزرگ از منبع عوايدي تصدي ملي را کرايه جايدادهاي آن تشکيل مي دهد، مطابق به راهکاري که دولت به خاطر فعال ساختن اين شرکت مهم دارد، دريافت چشمه هاي عايداتي جديد و ترميم و بکارگيري وسايط قابل ترميم  مي تواند که اين بخش مهم را به صورت تدريجي به پا ايستاده نمايد و این شرکت بتواند جایگاه تاریخی خود را دوباره احیا نماید.
از آنجائيکه شرکت مسافربري ملي بس در حال حاضر 81 پايه ماشينري فعال، 72 تن ميخانيک، 15 تن انجينير مسلکي، به ارزش يک ميليون افغاني پررزه و 196 متر مربع جايداد درمرکز و ولايات کشور و بيش از 500 عراده بس ترميم طلب دارد، در صورت تطبيق راهکاري که دولت افغانستان براي فعاليت مجدد اين شرکت دارد، اين شرکت مي تواند که به صورت تدريجي به پاي خويش ايستاده شود و به صورت آهسته آهسته گام هاي  مهم را براي رسيدن به خودکفايي مالي برساند و  به يکي از چشمه هاي عايداتي پايدار مبدل شود.